AMİNO ASİTLER (ÜRÜNLER İÇİN EKRANI KAYDIRINIZ ˅)
Amino asitler, insan vücudunda protein yapımı, hormon ve nörotransmiter sentezi gibi yaşamsal süreçlerin devam edebilmesi için gerekiyor. Proteinlerin yapı taşı olan 20 aminoasidin 8’i besinler yoluyla alınırken, insan vücudu bu amino asitlerden 12 tanesini üretebiliyor. Eksikliğinde vücutta pek çok sorun ortaya çıkan amino asitlerin, takviye şeklinde değil besinler yoluyla alınması önem taşıyor.
Proteinler, vücut tarafından sindirilerek amino asitlere bölünür. Bunlar proteinlerde yerleşik oldukları için ‘proteinojenik amino asitler’ olarak adlandırılır. Kimyada bir amino asit hem amin hem de karboksil fonksiyonel gruplar içeren bir molekül olarak tanımlanır. Ayrıca proteinojenik olmayanlar proteinlerin içinde değerlendirilmeyen amino asitlerdir. Örneğin tiroit hormonu tiroksin veya bakteri hücresi yapı malzemesi glutamattır.
Amino asitler vücutta şu işlevleri yerine getirir:
- Derinin yapısı
- Kasların sentezi
- Bağışıklık sisteminin korunması
- Beyinden sinyallerin iletilmesi
- Besinlerin taşınması ve depolanması
- Protein oluşumu
- Hormon üretiminin kontrolü
- Hücre ve kemik yapısının kontrolü
- Kalp ve damar sisteminin düzenlenmesi
Amino asitler vücuttaki tüm biyolojik süreçlerde yer aldığından eksikliği; performans düşüklüğüne, tükenmişliğe, kas güçsüzlüğüne, saç dökülmesine, uyku bozukluğuna, kan şekeri seviyelerinde dalgalanmalara, tiroid bozukluğuna neden olmaktadır. Vücutta bir amino asit eksikse, tüm proteinlerin işleyişi bozulur. Amino asit eksikliği nedeniyle genellikle küçük çocuklar, hamile kadınlar ve yüksek düzeyde stresli insanları ile kronik hastalar risk grubundadır. Özellikle yüksek tansiyon (tedavi edilmemiş) ve damar sertliği genellikle iki temel aminoasidin eksikliği ile ilişkilidir. Kan damarlarını genişlettiği ve kan basıncını normalleştirmeye yardımcı olduğu için yeterli miktarda arginin alındığından emin olmak gerekir.
Büyüyen çocuklarda ihtiyaç olan arginin ve histidin yeterince üretilemeyebilir. Bu çocukların diyet listesinde balık, tavuk, peynir ve soya fasulyesi olması gerekir.
Değişen hormonlar nedeniyle gebeler, esansiyel amino asit eksikliğinden muzdarip olabilir. Bu nedenle diyet yoluyla yeterli miktarda alım önemlidir.
Stres hormonları amino asitlerden oluştuğundan, çok fazla strese sahip olanların amino asit eksikliği sorun olmaktadır.